Och, Polskości. Przez lata byliśmy postrzegani jako ci, co Holendrowi pielęgnowali tulipany i na koniec kontraktu odkupywali stare rowery, bo przecież holenderskie to dobre, tak? Niemcowi szparagi uprawiali, zaopiekowali się nim na starość, po czym ukradli mu passata, a to wszystko okraszali kaskadami taniej wódki. Polak. Tam daleko na wschodzie, z ufajdana koszulą wciśniętą niedbale w spodnie, z soczystym bluzgiem wyrzucanym spod krzaczastego wąsa, jest świetny do tego, żeby zapieprzać. Dalekowzroczna osoba wie jednak, że jest w tym zaledwie promil prawdy o nas. To nie tak, że tamci byli, czy są od nas lepsi, tylko że przez lata czuliśmy się od nich gorsi. I sporo tego w nas zostało. Jest jeszcze coś, co zdaje się być przekleństwem dla Polaków na emigracji - niemożność długoterminowego współdziałania.

Dzisiaj codzienność większości z nas przypomina wycieczkę do supermarketu: żona zleciła nam kupić dwie rzeczy, a my wychodzimy z dwoma torbami pełnymi tych, których nie było w planie. Najlepsze jest to, że nasz zleceniodawca nie komentuje tego bizantynizmu, a jedynie zabiera się do wspólnego rozpakowywania. Owszem, polityka supermarketu jest tak skonstruowana, że wchodząc po chleb, musisz przedrzeć się przez wszystkie promocje i okazje, ale nie w tym rzecz. Chodzi o to, że w pojedynkę tracimy odporność i nie działamy świadomie, co wcale nie oznacza, że robiąc zakupy razem z małżonką, kupilibyśmy wyłącznie te dwie rzeczy. Wręcz przeciwnie, być może torb z zakupami byłoby cztery. Takie samo bezrefleksyjne zachowanie wykazujemy, korzystając z Internetu, wchodząc w relacje z ludźmi, czy prowadząc biznes i w końcu, akceptując wszystko, co nam podsuwa „nowoczesność”. I choć dotyczy to większości ludzi zachodniego świata, to tutaj skupimy się na nas. Na Polakach żyjących za granicami Polski. Polakach samotnych z bezczynności. Warto wytrzymać te zarzuty, których zasadność postaram się za chwilę obronić.

Utknęliśmy w sieci internetowej. Poza siecią też nie jest lepiej. Na ulicach już chyba każdego kraju w Europie można dostrzec najbardziej skrajne dewiacje. Kiedyś trzeba było pójść do cyrku, a dzisiaj? No właśnie, dzisiaj nie płacimy za bilet pieniędzmi, dzisiaj płacimy swoim milczeniem. Jeśli uważasz, że się mylę, to spróbuj głośno wyrazić swoje oburzenie w pracy, szkole czy na ulicy, powiedz, że jesteś tradycjonalistą, a od razu przykleją Ci łatkę pewnego malarza z Austrii, który w pierwszej połowie XX wieku namieszał w europejskim garncu. Wszystkie ideologie pełne skrajnych zachowań nie są nam podsuwane po to, żebyśmy je zaakceptowali, ale po to, żeby nas z nimi oswoić. Żeby patrząc na to wszystko, jedynie bezradnie westchnąć – cóż, takie to dziwne czasy. Po czym wrócić do domu i zamknąć się w nim. A od rana ciągle w biegu, szybki telefon, krótka wiadomość na WhatsApp, a to nagraj głosówkę, bo nie mogę odebrać, a odpiszę mu później, nie mam czasu albo mi się nie chce, albo znowu nie mam czasu. Fakt pozostawienia za sobą polskiego świata, do którego przynależeliśmy od dziecka, tylko potęguje uczucie bezradności. 

Teraz chwila na blok reklamowy. Jesteśmy wyjątkowym narodem. Bez problemu aklimatyzujemy się w obcych krajach, uczymy języków, pracujemy i zakładamy rodziny. Polaków, którzy osiągnęli sukces za granicami naszego kraju, jest wielu. Znaczna większość z nas godnie reprezentuje Polskę, czego zresztą powinniśmy nauczyć naszych polityków, ale szanujmy się – wspomnę o nich jeszcze tylko raz. Koniec bloku reklamowego.
Nadal cechuje nas ten płomień parcia do przodu, jednak część świec na tym świeczniku zgasła, nim zdążyła się dopalić. Tutaj z dala od rodzinnych domów i znajomych miejsc, zrobiło się tak przerażająco spokojnie i wygodnie, że straciliśmy czujność. Można by powiedzieć, że właśnie to jest główny problem. Życie na obczyźnie, inna kultura i język. To też, ale znowu - nie w tym rzecz! Przecież nie mówimy o grupie stu Polaków za granicą. Szacuje się, że w samym Southampton na południu Anglii mieszka nieco ponad 20 tysięcy naszych rodaków. Samo miasto jest domem dla 250 tysięcy ludzi różnych narodowości. Według spisu powszechnego z 2021 roku, pierwszym najczęściej używanym językiem z wyłączeniem angielskiego był język polski. A mimo to wielu z nas nie czuje, że może nawiązywać trwałe więzi z rodakami. Zamykamy się w domach na dziesięć spustów. Uwierz, nie jesteśmy przez to ani bezpieczniejsi, ani bardziej odporni (co nie znaczy, że po tym tekście powinieneś dziarsko ruszyć na drzwi i wymontować zamki). Jesteśmy coraz bardziej samotni, tym samym, czy chcemy, czy nie, z tą odpornością, też jest źle. Jedno z drugim za rękę.

Trochę pomarudzę o sieci internetowej, bo ta zdaje się być dopełnieniem jednej z naszych głównych cech narodowych – Polacy razem tylko do walki, hura! Najlepiej straceńczej (choć dzisiaj, i to jest dyskusyjne). Lata temu otrzymaliśmy dostęp do Internetu, narzędzia bez wątpienia rewelacyjnego i dzisiaj niezbędnego, które zrewolucjonizowało wszystkie aspekty naszego życia, ale też zamknęło nas w złotej klatce bądź schwytało w sieć właśnie. Dzisiaj wmawia się nam, że za pośrednictwem Internetu mamy dostęp do wszystkiego, czego nam potrzeba. Czy na pewno tak jest? Są tacy, dla których będzie to zaskoczeniem, ale nie ma tam nawet znacznej części tego, czego potrzebujemy. Z natury pragniemy otaczać się ludźmi, nawet jeśli czasem mamy ich dość. Najlepsza kamerka do rozmów w sieci nie zastąpi spotkania na żywo, a wyrażenie swojego zdania głośno i publicznie to nie to samo, co wpisanie pod postem komentarza, który często pozostaje bez odpowiedzi. Internetu w skuteczny sposób używają największe firmy tego świata, podsuwając nam wyselekcjonowane informacje. Niech każdy się zastanowi, czy dostajemy treści pożądane, czy porządne? Rządzący w naszym kraju już tak skutecznie podzielili społeczeństwo, między innymi za pośrednictwem Internetu, że można o tym zrobić dziesiątki tomów poradnika „Tak zaorać wspólnoty, żeby same tego chciały”. Nam się wmawia, że mamy jedynie dwie opcje do wyboru: lewa strona lub prawa strona – straszne brednie. Niczego nie odkryję, mówiąc, że wśród polskich rządzących dzisiejsza lewica nie jest żadną lewicą, a prawica nie jest prawicą. Można by o tym długo rozprawiać, ale tutaj chcę zaznaczyć dwa główne, w mojej ocenie, produkty tego narzędzia, jakim jest Internet, i to, jak jest wykorzystywany przeciwko integrowaniu się społeczności. Są nimi samotność i izolacja.

Uważam, że jednym z głównych, choć nie jedynym z powodów, dla którego stajemy się coraz bardziej bezradni w tej naszej samotności, jest brak zrozumienia kluczowej kwestii dotyczącej szeroko pojętej sieci internetowej. Dobrze ujmuje to Manfred Spitzer w swojej książce "Cyberchoroby": "Jeżeli coś jest za darmo, to nie jesteś konsumentem, tylko sprzedawanym towarem."

Czyż tak nie jest? Czas rozprawić się z samotnością w tłumie. Polacy na emigracji powinni zadbać o siebie sami, lecz wyłącznie w wyniku współdziałania. Długoterminowych wspólnych przedsięwzięć.

Zdaje się oczywiste, że nikt, kto stoi samotnie, nie jest dostatecznie odporny na mechanizmy zewnętrzne wycelowane w nas z każdej strony, które skutecznie rozbrajają całe społeczeństwa. Nam poza Polską jest wyjątkowo trudno, bo jesteśmy rozproszeni geograficznie. Degradujemy się, a brak decyzji i działania to często najgorszy wybór. Jako społeczność polska z dala od ojczyzny, tylko wspólnie będziemy bezpieczniejsi, świadomie odporni i skuteczni. Jeśli jest jakiś ruch, do którego na pewno warto się przyłączyć dla wspólnego dobra, to jest to ruch oddolny, apolityczny, ruch propolski. Jeśli dzisiaj podejmiemy rękawicę, to w końcu wspólnymi siłami stworzymy nową jakość. I może kolejne pokolenia będą miały okazję żyć w państwie zarządzanym przez rząd silny, ale oddany narodowi, bez potrzeby masowej emigracji. Tymczasem, my jesteśmy tutaj i każdy z nas może już dzisiaj zacząć ten proces od spotkania się i rozmowy.

Sebastian Babicki